АТА-АНАЛАРҒА АРНАЛҒАН ЖАДЫНАМА
«Қауіпсіз каникул – 2023»
«Баламен бірге жазғы демалыста»
Жаз - жылдың керемет мезгілі. Отбасылық демалыс – бұл өз балаңызға ең көп уақыт бөлетін кезіңіз. Бұл көптен күткен ерекше оқиғаны Сіздің балаңыз жыл бойы аңсап келді.
Жазда балалардың жазғы лагерге шығуына, туыстарға баруға, өзенге шомылып, орманда қыдыруға тамаша мүмкіндіктер туады.
Шақырайған күннің көзі, суық су, жәндіктер, тез бұзылатын тағамдар сияқты әр түрлі қауіп-қатерлер де жоқ емес.
Балалар үшін жазда қауіпсіздікті қамтамасыз ету, ең алдымен - ата-ананың міндеті. Егер сіз жазда демалысқа жіберетін болсаңыз – онымен суда, күн көзінде, жолда, орманда, тауда жүрудің ережелері туралы әңгімелескеніңіз жөн.
Өкінішке орай көптеген бақытсыздықтар жазғы демалыста орын алады.
Демалыс сізге және балаңызға тек қуаныш әкелуі үшін бірнеше ережелерді сақтау керек:
üЕгер сіз балаңызбен айналысуға шешім қабылдасаңыз, есіңізде болсын, бұл іс-әрекеттеріңіз қысқа болуы тиіс, әрі оларды таңғы уақытта өткізген абзал. Сіздің міндетіңіз балаңыздың білімі мен өз тәжірибеңізді ұштастыра отырып, оның таным көкжиегін кеңейту.
üБалаңызды теледидар мен компьютерден алшақ ұстауға бар күшіңізді салыңыз, барлық бос уақыттарыңызды таза ауада өткізіңіздер, велосипед, самокат, роликтер тебіңіздер, футбол ойнаңыздар. Жаз – бұл бала денсаулығын нығайтудың жолы және оның келесі оқу жылындағы денсаулығы жазда қалай демалуына байланысты болады.
üКүн тәртібін сақтауға тырысыңыз, әйтпесе қыркүйекте оған қайтып келу қиынға түседі. Ұйқының қанбауы неврозды дамытады, шаршау жиілейді. Баланың ұйқысы күніне 10 сағаттан кем болмауы тиіс.
ЖОЛДА АБАЙ БОЛ!
Жолдағы қауіпсіздік – бұл ата-аналар немесе қамқоршылардан үлкен жауапкершілікті талап ететін міндет, бұл қауіпсіздікті елеусіз қалдыруға болмайды.
Балаңыздың бойында жолда, көшеде тәртіпті, ұқыпты, сақ және байқампаз болуға деген қажеттілікті тәрбиелеуге тырысыңыз.
Балаға жаяулар үшін де, көлік жүргізушілері үшін де ережелер бар екендігін үнемі ескертіп отырыңыз.
Балаға көшеде қараумен бірге көшеде естуді де үйретіңіз: баланың жақындап қалған көлікті естімеуінен болған қайғылы оқиғалар көп болғанын есіңізде ұстаңыз.
Балаға қарауды үйретіңіз. Балада қатаң дағды қалыптасуы тиіс: жаяу жүргіншілер жолынан шығар алдында алға қадам жасамас бұрын басын оңға, солға бұрып жан-жағын, жолдың барлық бағыттарын қарайды. Бұл балада автоматизмге дейін үйретілген болуы тиіс.
Өзіңіз де қатаң есіңізде сақтаңыз және балаңызға да үйретіңіз: кез келген көлік түріне міну үшін де, одан шығу үшін де көлік толық тоқтауы керек. Жүріп келе жатқан көліктен неліктен секіріп түсуге болмайтынын түсіндіріңіз.
Балалардың жолда бағдарлануына, жолда сақ және мұқият болуға үйретіңіз, ешқашан жақын келе жатқан көліктің алдынан жүгіріп өтуге болмайды, жаяу жүргіншілердің жол қиылыстарында, жолды жаяу кесіп өтерде немесе жолдардың түйіскен жерлерінде құлаққапты алу керек.
Егер сіздің балаңыз жол көлік оқиғасының қатысушысы, куәгері болған жағдайда психолог маманның кеңесіне жүгініңіз. Психолог қорқыныш пен үрейді жеңуге көмектеседі.
СУ ҚОЙМАЛАРЫНЫҢ ЖАНЫНДА АБАЙ БОЛЫҢЫЗ!
Балаларды қараусыз қалдырмаңыздар! Су қоймаларының маңайында жалғыз серуендеуге рұқсат бермеңіздер. Суда балалармен бірге серуендеу кезінде оларды қарап отырыңыз, әсіресе, суға шомылу кезінде жалғыз қалдырмаңыздар. Тіпті суы таяз жерде де олармен бірге болыңыздар. Сырғанауға арналмаған заттармен сырғанақ тебуге жол бермеңіз. Сақ болыңыздар, балаларға көмек керек болып жатса, оған немқұрайлы қарамаңыздар.
Келеңсіз оқиғалардың алдын алу үшін бірнеше қағидаларды есте сақтаған жөн:
- Демалыс орындарын, судың тереңдігін,су түбінде тырбиған ағаш, балдыр немесе балшық жоқ екеніне көз жеткізіңіз. Таныс су қоймаларының арналары мен түбі жыл сайын өзгеріп тұруы мүмкін.
- Суға шомылып жүрген балаларды ересектер үнемі бақылауда ұстауы тиіс.
Егер ересек балалар өз беттерімен шомылуға кетіп бара жатса, құтқарушы мен медбике посты бар жағажайларға баруын қадағалаңыздар. Балаларға жүзуді үйретіңіз, сонымен қатар әр түрлі төтенше қиын жағдайлардағы жүріс-тұрыс ережелерін де үйретіңіз.
СУДАДЕМАЛА ЖҮРІП, ЖАҒАДА НЕМЕСЕ СУДЫҢ ІШІНДЕ ТӨНЕТІН ҚАУІП-ҚАТЕР БАР ЕКЕНДІГІН ЕСТЕ САҚТАҢЫЗ.
ҚАУІПСІЗДІК ЕРЕЖЕЛЕРІН САҚТАУ–СУ ҚОЙМАЛАРЫНДАҒЫ АДАМДАРДЫҢ ҚАУІПСІЗДІГІНІҢ БАСТЫ ШАРТЫ.
Баланың ғаламтордағы қауіпсіздігі!
Қазіргі уақытта Ғаламтор желісіндегі қауіпсіздік ережелерін сақтау мен шынайы өмірдегі қауіпсіздік ережелері өзара тығыз байланысты!
Баланың қалыпты дамуына нәсілге бөлінуші және экстремистік сайттар, есірткілер, порнография және т.с.с. туралы ашық ақпараттар қауіп төндіреді. Ғаламтор қойнауы адамгершілік құндылықтармен қатар, қаржылық – зиянды бағдарламалар: құрттар, вирустар, «қоңырау шалулар» тәрізді қауіптерге душар етуде.
Өз балаларыңыздың Ғаламтор желісінде еркін жүзуіне жол жібермеңіздер: Ғаламторға қол жеткізуді бақылау қажет, тыйым салынған сайттарға шығуды, экстремизм, деструктивті діни ағымдар, құмар ойындар, нашақорлық және т.б. насихаттаушы қауіпті ресурстарды шектеу керек. Компьютердің, планшеттер мен смартфондардың браузерлеріндегі сайттарға кіру тарихын үнемі қадағалап қарап отыруға кеңес береміз, әсіресе, Сіздің балаңыз тіркелген YouTube каналына назар аударыңыздар.
Сіздің балаңыздың «Facebook», «Вконтакте», «Одноклассники», «Мой мир» әлеуметтік желілеріндегі виртуалды достарына назар аударыңыздар.
Қаперіңізде жүрсін. Балалар қандай сайттарды пайдаланатынын білу маңызды. Тәртіпті қадағалап отыратын модераторлары бар сайттарды пайдаланған дұрыс. Көптеген чаттар мен форумдарда бейресми түрде қарым-қатынас жасауға мүмкіндік бар. Балаңыздың бейресми түрде таныс емес адамдармен қарым-қатынас жасамауын талап етіңіз.
Құрметті ата-аналар, тыйым салынған сайттарды пайдалануды шектеу мен тыйым салу бойынша шараларды іске асырыңыз, жеке компьютерлерге, ноутбуктер, планшеттер мен смаортфондарға «Ата-ана бақылауы» сервисін қоюға кеңес береміз.
Құрметті ата-аналар, балаларыңызды қорғаңыздар!
Сіздің балаңыздың үйде және көшедегі қауіпсіздік ережелерін есте сақтаңыздар. Күн сайын балаңызға қайталап айтып отырыңыз:
- Өз үйінен, ауласына алыстап кетпесін.
- Көшедегі бейтаныс адамдардың қолынан ештеңе алмасын. Бірден бөлектеу кетіп қалсын.
- Танымайтын адамдарға есік ашпасын.
АТА-АНАЛАРҒА ЖАДЫНАМА
Жаз-баланы жан-жақты дамытуға қолайлы мүмкіндіктер уақыты, сондықтан бұл мүмкіндікті жіберіп алмау аса маңызды!
Балалардың терезеден құлауының алдын алу бойынша ата-аналарға арналған жадынама
Құрметті ата-аналар!
2023 жылдың көктемгі кезеңі келді және көптеген ата-аналар ашық терезе нәресте үшін өлімге әкелетінін ұмытып кетеді.
Жыл сайын биіктіктен құлағаннан көптеген балалар өледі. Сақ болыңыз
Сіз алаңдататын секунд Сіздің балаңыздың өміріндегі соңғы нәрсе болуы мүмкін!
Терезеден құлау балалар жарақаты мен өлімінің негізгі себептерінің бірі болып табылады, әсіресе қалаларда. Табиғи қызығушылықтың арқасында балалар ашық терезенің алдында өте осал.
Есіңізде болсын, бала бар үйде - кем дегенде бекіткіштер болуы керек - бұл ең аз қорғаныс, өйткені бала терезені өзі аша алады.
Ата-аналарға арналған жадынама «баланы терезеден құлаудан қалай қорғауға болады»
Балаңызды тірі қалдыратын бірнеше ережелерді есте сақтаңыз!
Балалардың терезеден құлап кетуіне жол бермеу үшін ата-аналарға арналған жадынама «назар аударыңыз!»
Құрметті ата-аналар! Назар аударыңыз!
Егер Сіз торды терезенің бүкіл өлшеміне орнатсаңыз, өрт болған жағдайда оны тез ашудың жолы болуы керек! (бұл әсіресе ТЖМ мамандары адамдарды өртеніп жатқан үйден баспалдақтармен, батуттармен шығарған кезде немесе сіз тек соңғы шара - терезеден қорғалмаған секіру арқылы құтыла алатын кезде қажет). Тор ілмектерде ашылып, ілулі құлыппен бекітілуі керек. Кілт еденнен жоғары, терезенің жанында, қалампырға ілінеді, осылайша жасөспірім мен ересек адам қажет болған жағдайда терезені 30-60 секундта тез аша алады. Терезелерді торлармен мықтап қайнатпаңыз, бұл сізге бірінші қабатта да өмір сүруі мүмкін!
* Тордың кез - келген түрімен-шыбықтар арасындағы саңылау баланың басының көлденең мөлшерінің жартысынан аспауы керек (10 см-ден аспауы керек). Егер бала басын шыбықтардың арасына жабыстыра алса-мұндай тордың еш пайдасы жоқ!
* Бекіткіштерді, торларды орнату-тек кәсіпқойлар болуы керек! Балаларыңыздың қауіпсіздігін сақтамаңыз! Ұзақ кепілдік беретін сенімді фирмаларға ғана хабарласыңыз.
Пластикалық терезені балалардың оны ашуға тырысуынан қорғауға қабілетті құрылғыларды іздеу, әдетте, анасы баласын ашық терезенің терезесінде тұрғаннан кейін басталады.
Балалардың үйдегі қауіпсіздігі. Балаларға қауіпсіз терезелерді қалай жасауға болады?
Көптеген ата-аналар терезелерді балалардан қорғаудың тәсілдері мен құралдарын өз бетінше ойлап табуға тырысады. Тұтқаны бұрап, оны жоғары қою арқылы баланың терезені ашудан қорғаудың қарапайым әдісін бәрі біледі.
Балалардың денсаулығын бірге сақтайық!
Балалардың терезеден құлауының алдын алу бойынша ата-аналарға арналған жадынама
Құрметті ата-аналар!
Жыл сайын жазғы-көктемгі маусымның басталуымен терезеден құлаған кезде балалардың қаза болу жағдайлары тіркеледі!
Әдетте, құлаудың барлық жағдайларында балалар әр түрлі жиһаздарды тіреуіш ретінде пайдаланып, терезеге өздігінен көтеріліп, москит торына сүйеніп, онымен бірге терезеден құлады. Сонымен қатар, құлаудың басым көпшілігі ересектердің балалардың мінез-құлқын бақылауының болмауынан, терезелерді жабуды ұмытып кететін туыстары мен жақындарының алаңдаушылығынан, терезелерде блокаторлар немесе терезе тұтқалары-құлыптардың болмауынан, жиһаздың дұрыс орналаспауынан, балалардың терезелерге өздігінен көтерілуіне мүмкіндік беруден және жабық терезенің елесін тудыратын масалардың торларының болуынан болды.
Ата-аналарға арналған ұсыныстар "баланың терезеден құлап кету қаупі"
Үйде кішкентай бала болса, терезелерді ашық қалдырмаңыз, өйткені баланың өміріндегі соңғы сәт болуы немесе оны біржола мүгедек етуі мүмкін бір секундқа алаңдау жеткілікті.
Терезені тиісті қорғаусыз масалардың торларын пайдаланбаңыз-балалар оларға сүйенуді ұнатады, оларды сенімді тірек ретінде қабылдайды, содан кейін олармен бірге шығады.
Баланы қараусыз қалдырмаңыз, әсіресе терезелер мен шыны есіктердің жанында ойнаңыз.
Бала терезеге көтеріліп, құлап кетпес үшін жиһазды терезелердің жанына қоймаңыз.
Балаларға төсекке немесе терезелердің жанында орналасқан басқа жиһазға секіруге жол бермеу керек.
Тазалау процесінде заттарды балконның немесе ішкі әйнектелген есіктердің жанына қоюға болмайды, өйткені бала сүрініп, өзіне зақым келтіруі мүмкін.
Балаларға қауіпсіздік сабақтарын үйрету. Үлкен балаларды кішілеріне қарауға үйрету.
Балалар бөлмесіне арналған терезелерге керек-жарақтарды мұқият таңдаңыз. Атап айтқанда, жалюзи және роликті жалюзи сияқты Күн Қорғанысы ілулі сымдар мен тізбектерсіз болуы керек. Бала оларға шатасып, тұншығуды тудыруы мүмкін.
Терезелердің астына жасыл кеңістіктер отырғызыңыз, әсіресе егер сіз жеке үйде тұрсаңыз, бала терезеден құлап кетсе, қонуды жеңілдете алады.
Терезеге блокаторларды немесе терезе тұтқаларын орнатыңыз-баланың терезені өздігінен ашуына кедергі келтіретін кілті бар құлыптар.
Бірақ бәрібір, құрметті ата-аналар, мүмкіндігінше кішкентай баланы жалғыз қалдырмай, өздерімен бірге алып жүру әлдеқайда тыныш және қауіпсіз. Төтенше жағдайларда, таныстарымен, туыстарымен бірлесіп жұмыс жасаңыз және баланы олардан қалдырыңыз немесе баламен бірге отыру үшін "еркін" туыстарын шақырыңыз. Әрине, сіз бәрінен қорықпайсыз, бірақ баланы қорғау үшін қолымыздан келгеннің бәрін жасауға міндеттіміз.
Құрметті ата-аналар!
2022 жылы «Бұқаралық ақпарат құралдары туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 18-4-бабына сәйкес Қазақстан Республикасы Ақпарат және қоғамдық даму министрлігінің жанынан балаларға қатысты кибербуллинг фактілері бойынша өтініштерді қарау үшін сараптамалық топ құрылғанын хабарлаймыз.
Сараптама тобының құрамына орталық мемлекеттік органдардың, үкіметтік емес ұйымдардың өкілдері кірді.
Сараптама тобының негізгі міндеттері балаға қатысты кибербуллинг туралы өтініштерді қарау, өтініштерде көрсетілген кибербуллинг фактілерін бағалауды жүзеге асыру, сондай-ақ кибербуллинг фактілерінің болуы немесе болмауы туралы шешім шығару болып табылады.
Балаға қатысты кибербуллингтің расталған фактілері бойынша сараптама тобы балаға қатысты кибербуллинг деп танылған ақпаратты жою үшін интернет-ресурстың меншік иесіне және (немесе) заңды өкіліне нұсқаманы дереу жібереді.
Егер сіздің балаңыз кибербуллинг фактілеріне тап болса, сіз «е-өтініш» (https://eotinish.kz/) азаматтарының барлық өтініштерін қабылдау мен өңдеудің бірыңғай платформасы арқылы сараптама тобына жүгінуге құқылысыз.
Естеріңізге сала кетейік, «Бала құқықтары туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 1-бабының 4.1-тармақшасына сәйкес баланың кибербуллингі қорлайтын сипаттағы, қудалау және (немесе) қорқыту, оның ішінде қаражатты пайдалана отырып жасалған қандай да бір іс-әрекетті жасауға немесе жасаудан бас тартуға мәжбүрлеуге бағытталған жүйелі (екі және одан да көп) іс-әрекеттер болып табылады бұқаралық ақпарат және (немесе) телекоммуникация желілері.
Балаларымызды бірге қорғайық!
